Verharden op particuliere percelen in Vlaanderen: wat kan en wat niet?

Wat zijn de regels?

Wie in Vlaanderen een buitenruimte in woongebied verhardt moet met twee reglementen rekening houden. Aan de ene kant zijn er de Vlaamse vergunningsregels bij het aanleggen van verhardingen, zoals inritten, paden of terrassen. Die bepalen vanaf hoeveel vierkante meter verharding je een vergunning moet aanvragen. Aan de andere kant is de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater (GSVH) van kracht. Die bepaalt hoe waterdoorlaatbaar een perceel moet zijn. De combinatie van beide reglementeringen maakt het vaak moeilijk om te weten wat nu wél en wat niet mag op vlak van buitenverharding. Daarbovenop moet je rekening houden met lokale regels, die strenger kunnen zijn dan die op Vlaams niveau. Met voor jouw perceel geldende verkavelingsvoorschriften, BPA, RUP en gemeentelijke verordeningen moet je steeds rekening houden. Informeer je dus steeds bij je lokale overheid!

De ladder van Lansink

Vlaanderen is een regio met veel verharding. Net daarom spelen alle tuinen zo’n cruciale rol. Het is de bedoeling dat het hemelwater zo veel mogelijk ter plekke in de bodem trekt. In de meeste gebieden in Vlaanderen leent de waterdoorlatende bodem zich daar perfect toe. De gemiddelde bui kan in de bodem doordringen zonder wateroverlast te veroorzaken.

De doelstellingen van de GSV Hemelwater liggen in lijn met de Ladder van Lansink (zie afbeelding). De bedoeling is dat elke ontwerper met de ladder aan de slag gaat. Hoe hoger op de ladder, hoe duurzamer de maatregel. De eerste drie groene maatregelen zijn te zien als een verplichting voor elke ontwerper. Voor elke maatregel die oranje of rood is, moet de ontwerper uitleggen waarom dit noodzakelijk is. 

De eerste maatregel is afstroom vermijden. Dat betekent dat we verharding moeten vermijden waar dat mogelijk is. Als het hemelwater niet direct in de bodem kan trekken, is het belangrijk dat het gebufferd wordt op het perceel waar het valt. Het water kan dan vertraagd in de bodem trekken. 

Hemelwater moet ook hergebruikt worden voor toiletspoeling, tuinbesproeiing of schoonmaak. Zo gebruiken we minder kostbaar leidingwater. Al het water dat niet hergebruikt wordt, moet infiltreren in de bodem om het grondwater aan te vullen.

Slim verharden

De GSV Hemelwater, de Vlaamse vergunningsregels, de Ladder van Lansink… Allemaal goed en wel, die regels. Maar eigenlijk wil jij gewoon weten of jij nog tegels en klinkers mag gebruiken voor je nieuwe terras, inrit of tuinpad. Gelukkig wel. 

De meest ecologische oplossing is natuurlijk niet verharden. Helaas biedt dat weinig comfort voor je tuin. Daarom is het belangrijk om de vele mogelijkheden te zien. Slim verharden, dus. Waarbij je kunt kiezen tussen volle verharding of waterdoorlatende verharding. 

Toekomstgerichte zet

Een waterdoorlatende tuin is een goede zet voor de natuur. De GSV Hemelwater heeft veel voordelen voor de toekomst. Het voorkomt dat zuiver hemelwater verloren gaat in de riolering, het bestrijdt wateroverlast bij hevige buien, én het gaat watertekorten tegen bij periodes van extreme droogte.

Ben jij klaar om je tuin onder handen te nemen? Kies dan voor een slimme combinatie tussen beton en groen. Een doordacht ontwerp helpt om volle verharding, waterpasserende verharding en groenzones op een aangename manier te combineren. Zo draag jij bij aan natuurlijke buitenruimtes met meer natuur en een goed beheer van het regenwater.  

De technische kant

Als je alles wilt weten over de juiste infiltratievolumes, buffervoorzieningen, funderingsopbouw en voegvulling, dan verwijzen we je graag door naar onze whitepaper. Daar leggen we je alle technische details tot in de puntjes uit. Voor je tuinproject is het aan te raden om een professional onder de arm te nemen die de regelgeving kent. Toch is het ook als particulier interessant om voldoende geïnformeerd te zijn voor je aan de aanleg van je oprit, terras of tuinpad begint. Al is het maar om je gesprek met je tuinarchitect of de gemeente vlotter te laten verlopen.